‘Als je valt, dan is dat niet iets wat je doet. Ik bedoel, vallen is geen handeling. Je valt alleen maar, verder niets. Het gebeurt gewoon. Daar kun je verder niet over oordelen. Het zou absurd zijn om daar zoiets als een oordeel over te hebben. Toch?’
Wat gebeurt er in de hoofden van mensen die niet nadenken? Zijn wij wel vrij te noemen wanneer we handelen vanuit automatismen? En hoe klinkt gedachteloosheid eigenlijk? In 1963 publiceerde de filosofe Hannah Arendt het omstreden Eichmann in Jerusalem. A Report on the Banality of Evil, een reportage van het proces tegen de SS-functionaris die logistiek verantwoordelijk was voor de massamoord op de Joden. Arendt opperde de gedachte dat een bureaucraat als Adolf Eichmann geen duivel is maar een banale uitvoerder van wat hem bevolen wordt. Nog steeds staat hij symbool voor de brave, gehoorzame ‘bureaumoordenaar’ die niet nadenkt over de verschrikkelijke consequenties van zijn daden en daar ook geen schuld of verantwoordelijkheid bij voelt. De recente ontwikkelingen in de neurowetenschap werpen een heel nieuw licht op de betekenis van deze figuur: vrije wil, en dus schuld en verantwoordelijkheid, zijn blijkbaar illusies die de mens zichzelf voorhoudt. In de opera EICHMANN voeren de makers zeven personages ten tonele. De geest van Hannah Arendt, de verlichtingsfilosoof, de recidivist, de golem en anderen vragen zich af wat Eichmanns betekenis zou kunnen zijn voor de huidige tijd.
Bo Tarenskeen (1981) neemt met zijn poëtische verwerking van politieke thema’s een unieke plek in binnen het Nederlandse theater. Maria Alejandra Castro Espejo (1978) vertegenwoordigt een volstrekt eigen geluid in de moderne Nederlandse muziek. De theatrale mogelijkheden van de stem en van het musiceren zelf spelen in haar werk een wezenlijke rol. In 2010 stroomden zij als jonge talenten in bij De Diamantfabriek, waar zij zich ook in de toekomst zullen blijven ontwikkelen als muziektheatermakers.
Bo Tarenskeen – concept, regie, libretto
Maria Alejandra Castro Espejo – concept, compositie
Florian Hellwig – dramaturgie
Jaïr Stranders – regieassistentie
Daphne de Winkel – kostuums en decor
Czeslaw de Wijs en Kees van Zelst– lichtontwerp
Koen Keevel – geluidsontwerp
Konradin Herzog – repetitor
Harald Austbø – cello, zang, spel
Tessel Hersbach – viool, spel
Ekaterina Levental – harp, zang, spel
Niels Meliefste – slagwerk, spel
Tomer Pawlicki – spel
Eva Tebbe – harp, zang, spel
Stijn Vervoort – trompet, zang, gitaar, spel